Państwa członkowskie muszą szanować demokrację i rządy prawa w
aby skorzystać z unijnych pieniędzy. Niestety dwa kraje, w tym Poska mogą stracić unijne pieniądze z powodu łamania praworządności.
Polska i Węgry stwierdziły, że nowy mechanizm nie ma odpowiedniej podstawy prawnej i zaskarżył ją do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS). W dniu 16 lutego 2022 r. ETS oddalił sprawy i potwierdził pogląd, że mechanizm jest prawnie uzasadniony.

Mechanizm musi być stosowany w sposób równy, sprawiedliwy i bezstronny sposób. Ocena, czy coś jest zgodne z praworządnością, czy nie, musi nie będą dokonywali politycy czy dziennikarze, ale niezależni sędziowie.

18 września 2022 r. Komisja Europejska zaproponowała zamrożenie 7,5 mld euro w UE funduszy dla Węgier, powołując się na obawy dotyczące korupcji i zamówień publicznych. Węgry mają przedstawiła 17 środków zaradczych w celu rozwiania obaw. Komisja Europejska dała Węgrom czas na wykazanie znacznych postępów w wdrażając te środki.

W dniu 17 listopada 2022 r. grupa EPL wraz z innymi grupami politycznymi podkreśliła na konferencji prasowej, że środki rządu węgierskiego nie zostały zastosowane Wzywamy Komisję do wstrzymania środków.

Jest to teraz pierwszy poważny sprawdzian dla nowego mechanizmu warunkowości, dla całej idei powiązania finansowania z poszanowaniem podstawowych zasad demokracji i praworządności.